300 Altı yüzyıl sürecek olan Orta Amerika yerli kültürlerinin “klasik” döneminin başlaması
378-450 Hunlar’ın Orta Avrupa’yı istilası üzerine Gotlar, Burgonyalılar, Vandallar, Anglosaksonlar ve öteki Germen halklarının Roma topraklarına gelmeleri
Roma İmparatorluğunun büyük barbar akınlarıyla çökmesi ve bir daha toparlanamaması
Germen akınları ve bu akınların Latin dünyasında yol açtığı kargaşa üzerine, manastırların eğitim-kültür merkezleri durumuna gelmesi
410 Hun korkusuyla Roma sınırlarını zorlayan Vizigotlar’ın Roma kentini yağmalamaları ve İspanya’ya geçip krallıklarını kurmaları
451 Papa’nın çağrısıyla Kalkedon (Kadıköy) Konsili’nin toplanarak teslis öğretisinin Papa Büyük Leon’un belirlediği şekliyle benimsenmesi ve monofizist anlayışın reddedilişi
453 Attila’nın ölümü ve Hun federasyonunun dağılması
496 Frank Kralı Clovis’in Hıristiyanlığın Ortodoks mezhebini benimsemesi
565 Doğu Roma imparatorlarına “Bizans İmparatoru” denmeye başlanması
571 Hz.Muhammed’in doğumu
622 Hz.Muhammed’in Mekke’den Medine’ye hicreti
632 Hz.Muhammed’in vefatı
632-1000 İslâmiyet’in Arap Yarımadasından çıkarak “ilk dönem fetihler” sayesinde Orta Doğu, Kuzey Afrika ve İber Yarımadası’nda yayılması
634 Halife Hz. Ebubekir’in vefatı
634-644 Halife Hz. Ömer’in halifelik dönemi
636 Suriye bölgesinin fethi
638 Kudüs’ün fethi
639-642 İslamî takvimin (hicrî) uygulamaya konması
İran, Mısır ve Filistin’in fethi
641 Müslümanların Mezopotamya’yı fethi
642 Müslümanların Mısır’ı fethi
644-656 Halife Hz. Osman’ın halifelik dönemi
647 Trablusgarb’ın fethi
650-652 İran ve Mezopotamya’da Sasani yönetiminin tamamen sona ermesi
İslam devleti sınırlarının Horasan’a kadar uzanması
Sicilya (Syracuse kenti) üzerine yapılan ilk Müslüman akını
653 Kıbrıs’ın ikinci kez ve Rodos Adası’nın fethi
656-659 Halife Hz. Ali’nin halifelik dönemi
661 Emevîler’in Hilâfeti ele geçirmesi
668 Sicilya çıkarması
670 Kuzey Batı Afrika’nın Ukbe b. Nâfi’ tarafından fethi ve Kayrevan şehrinin kurulması
Emeviler’in İstanbul kuşatması
680 Muâviye’nin ölmesi, oğlu Yezîd’in başa geçmesi ve Hz. Hüseyin’in şehit edilmesi
687 Uzakbatıda Barbar Karolenj İmparatorluğunun yerleşmesiyle Avrupa’da sukûnetin yerleşmesi
696 Arapça’nın İslam devletinin resmi dili olması ve ilk Arap sikkesinin basılması
698 Elden çıkan Kuzey Batı Afrika’nın Hassan b. Nu’mân tarafından yeniden fethi ve Tunus şehrinin kurulması
705 Kuzey Batı Afrika’nın Mûsâ b. Nusayr tarafından bir vilâyet olarak Emeviler’e bağlanması
710 Tarîf b. Mâlik’in keşif birliği başında İspanya’ya geçişi
711-715 İspanya’nın Fethi Dönemi
711 Târık b. Ziyâd’ın İspanya çıkarması
İber Yarımadası’nda Vizigot hâkimiyeti döneminin sona ermesi
712 Mûsâ b. Nusayr’ın İspanya’ya geçişi
712-713 İslam devleti sınırlarının Çin’e kadar uzanması
713 Abdülaziz b. Mûsâ ile Teodomir arasında barış yapılması
714 Târık ile Mûsâ’nın Endülüs’ten ayrılarak Dımaşk’e dönmeleri
Merovenjler’in kralı Karl (Charles) Martel’in Franklar’ın da liderliğini elde etmesi
714-741 Frank Kralı Karl Martel’in yönetim dönemi
715-756 Endülüs’te Valiler Dönemi
715 Müslümanların Kuzey Batı Hindistan’daki Sind bölgesini, bir süre sonra da Hint Okyanusunda üstünlüğü ele geçirmeleri
İndus Vadisinde çöller bölgesinin Müslümanlarca fethi
716 Emeviler’in İstanbul kuşatması
718 İspanya’da ilk Hıristiyan isyanı: Asturias bölgesinde Pelayo’nun isyan etmesi ve Oviedo yakınında Hıristiyan İspanya krallığının temellerini atması: Kuzeybatıda Pelayo liderliğinde Asturias/Galicia Düklüğü, Kuzeydoğuda Petrus liderliğinde Kantabria Düklüğü
Vali el-Hurr b. Abdurrahman es-Sakafî’nin Basklı-Asturiaslı Hıristiyanları başarısız kuşatması
Müslümanların Endülüs üzerinden Frank toraklarına girmeleri
Küçük Asya’da (Anadolu) Bizans iktidarının yeniden kuruluşu
718-1085 Reconquista’nın birinci safhasının başlaması
719 Endülüs Vâlisi Semh b. Mâlik’in Kurtuba’yı idare merkezi yapması
Nerbûne’nin (Narbonne) fethi
721 Müslümanların Tulûşe’den (Toulouse) geri püskürtülmeleri
729 Kuzey Endülüs’te Menûse isyanı
730 Papalık ile Bizans arasında dinî semboller konusunda anlaşmazlık
731 Abdurrahman b. Muâviye’nin (Dâhil) doğumu
732 Karl Martel’e karşı Balâtüşşühedâ (Tours/Poitiers) savaşıyla gelen yenilgi
735-736 Vali Ukbe İbnü’l-Haccâc’ın başarısız Galicia seferi
739 Asturias’ta Galicia Kralı I.Alfonso’nun göreve gelmesi
740 Endülüs’te Berberî isyanlarının çıkması üzerine I.Alfonso’nun saldırması
742 Vali Belc b. Bişr’in Dımaşkliler’i Endülüs’ün çeşitli yerlerine yerleştirmesi
Kuzey Afrika’da Emeviler’e karşı Berberî isyanları
750 Endülüs’te kıtlık başgösterince, Hıristiyanların saldırısı
Doğu’da Emevîler’in sona ermesi ve Abbâsîler’in kurulması
751 Endülüs’te asabiye sebebiyle iç karışıklıkların çıkması
Arbûne’nin kaybı
Berberîler’den bazı grupların Mağrib’e göç etmesi
Talas Meydan Savaşında Türkler ile Araplar’ın müttefikan Çinliler’i yenmesi
752 Kısa Pepin’in Franklar’ın kralı unvanını alması
753 I.Alfonso’nun Aşturga’yı (Astorga) işgal etmesi
755 Abbâsîler’in elinden kurtulan Abdurrahman b. Muâviye’nin Endülüs’e ulaşması
756 I.Abdurrahman’ın Emîrliği
Çin’de ilk baskı âletinin bulunması
756-929 Endülüs Emevi Emîrliği Dönemi
757 I.Abdurrahman’ın İbn Muğîs ayaklanmasıyla uğraşması
Galicia Kralı I.Froila’nın Lük, Burtugal, Şelemenka, Şekûbiye, Âbile, Semmûre’yi işgal etmesi
758-760 Güney Hazar Bölgesinin İslam devletine eklenmesi
759 Endülüs Vâlisi Yusuf el-Fihrî’nin öldürülmesi
768-774 I.Aurelio zamanında Galicia Krallığı ikiye bölündü
FranklarIn Kralı Şarlman’ın (Charlemagne) tahta geçişi
774-784 Silo zamanında Galicia Krallığı yeniden birleşti
777 Sarakusta Vâlisinin Frank Kralı Şarlman’ı ziyaret etmesi
778 Şarlman’ın Sarakusta’yı kuşatması ve Bâbü’şşezerî (Roncevamx) Savaşı
782 Müslümanların Anadolu’yu ele geçirmesi
784 Silo’nun ölmesi ve yerine Mauregato’nun geçmesiyle Galicia Kr.nın yeniden ikiye bölünmesi
785 İberya yerli Hıristiyan halkından İslamiyet’e girişlerin artması
I.Abdurrahman’ın Kurtuba Katedrali’ni Hıristiyanlardan satın alması
788 I.Abdurrahman’ın vefatı ve I.Hişam’ın emîr olması
Kurtuba Katedrali’nin yerine Kurtuba Ulucâmiinin planlanması ve inşâsının başlaması
791-842 II.Alfonso (791-842) liderliğinde Galicia Kr. yeniden birleşti
II.Alfonso ile I.Hişam, I.Hakem ve II.Abdurrahman arasında, Müslümanların başarılı olduğu şiddetli savaşlar olması
795 İmam Mâlik’in vefatı
796 I.Hişam’ın vefatı ve I.Hakem’in emîr olması
Kurtuba Ulucâmii inşaatının tamamlanması
799 Osvar’ın kendisini Navar dükü ilan etmesi
800 Şarlman’ın İmparator lâkabını alması
Kuzey Afrika’da (Tunus) Ağlebîler’in kurulması
804-806 Harun Reşid’in Anadolu seferi
807 Tuleytula ayaklanması ve Hendek Vak’ası
8 . ?-1137 Berşelûne Kontluğu
809-1137 Aragon Kontluğu
810 veya 820-1512 Navar Krallığı
814 Şarlman’ın ölümü
816 Mâlikî Mezhebinin Endülüs’te yayılmaya başlaması
822 I.Hakem’in vefatı ve II.Abdurrahman’ın emîr olması
Ziryâb’ın Bağdat’tan Endülüs’e geçişi ve Abbâsî tesirinin başlaması
825-831 Mürsiye şehrinin inşâ edilmesi
827 Girit’in fethi
827-902 Müslümanların (Ağlebîler) Sicilya’yı fethi
829 İşbiliye Ulucâmiinin inşâ edilmesi
830-835 Galicia’da Havari James’in ya da sözde Yakup Peygamber’in kalıntılarının bulunması ve Şente Yakub (Santiago de Compostela) şehrinin Hıristiyanlar için kutsal hac mekanı haline gelmeye başlaması
830-833 Bağdat’ta Beytü’l-Hikme’nin kurulması
831-1000 Danimarka, İsveç Norveç ve İzlanda’nın Hıristiyanlığa geçişleri
835 Mâride kalesinin inşâsı
837 Müslümanların Napoli’yi fethi
839 Kurtuba ile Bizans arasında elçilerin gidiş-gelişi
840 Uygurlar’ın yıkılışı
841 Müslümanların Bari’yi fethi
842-850 I.Ramiro dönemi Müslümanlara karşı başarısız saldırılarla geçti
844 Normandiyalılar’ın İşbiliye’yi kuşatmaları
845 Çin’de Budizm’in resmen yasaklanması, bunun üzerine Kore’de devlet dini haline getirilmesi
846 Ostia ve Roma’nın Müslümanlarca kuşatılması, Papa VIII.John’un (877-882) vergiye bağlanması
847 Harizmî’nin ölümü
850-866 I.Ordono’nun, Müslümanların iç karışıklığından yararlanarak Duvîru nehrinden güneye inmesi ve geri çekilmek zorunda kalması
851 Martyr Hareketi ve Flora ve Mâriye adlı isyancı kızların ölmesi
852 II.Abdurrahman’ın vefatı ve I.Muhammed’in emîr olması
853 Tarihçi İbn Habîb’in vefat etmesi
Normanlar’ın Orleans ve Paris kentlerini istila etmeleri
855 Kal’atü Rebâh’ın güçlendirilmesi
İmam Ahmed b. Hanbel’in ölümü
857 Ziryâb’ın Kurtuba’da vefatı
859 Vikingler’in Cezîretü’l-Hadrâ’yı işgal etmeleri
866-911 III.Alfonso’nun Müslümanlara karşı saldırıları: Mâride, Kulumriye, Bâzu, Kûriye ve Şelemenka’yı tahrip etmesi
867 Saffârîler’in kurulması
868 Ahmed b. Tulun’un Mısır’a vali atanması
870 Buhârî’nin ölümü
873 Kindî’nin ölümü
Endülüs’te umumi kıtlığın baş göstermesi
886 I.Muhammed’in vefatı ve Münzir’in emîr olması
888 Münzir’in vefatı ve Abdullah’ın emîr olması
891 Abdullah’ın İşbiliye’yi ele geçirmesi ve yağmalaması
897 Zeydîler’in kurulması
899 Karmatîler’in kurulması
900 Viking saldırıları sonucu İngiliz-İrlanda kiliselerinin yakılıp yıkılmasıyla kültür merkezlerinin sönmesi
Paralı Türk askerlerinin ve Türk kabilelerinin İslam devletlerinin siyasi hayatlarında etkili olmaya başlamaları
Maya ve Meksika topluluklarının bilinmeyen nedenlerle dağılması
Sâmânîler’in kurulması
900-1350 Avrupa’da toprakların tarıma açılma tekniklerinin uygulamaya başlanması (Endülüs’ün etkisiyle)
901 Sâbit b. Kurrâ’nın ölümü
Lâride’de Ulucâmi’nin inşâsı
905 Endülüs’e Zâhirî Mezhebini sokan Abdullah b. Kâsım b. Hilâl’in vefatı
Pamplona yakınında Navar Krallığının kurulması
905-925 I.Sancho Garces’in, Navar Krallığı’nın gerçek kurucusu olması
909 Kuzey Afrika’da Fâtımîler’in kurulması ve Ağlebîler’in sona ermesiyle Sicilya’nın Fâtımî vilâyeti haline gelmesi
910 Cluny’de Burgundy Manastırı’nda Benedict Tarikatının kurulması
911 Garcia ile birlikte Galicia Krallığı’nın artık Leon Krallığı adını alması
911-1230 Leon Krallığı
912 Emîr Abdullah’ın vefatı ve III.Abdurrahman’ın emîr olması
913 Saîd b. Münzir’in İşbiliye Vâlisi olması ve şehrin surlarını yıkarak köşk inşâ etmesi
914 Leon’un Asturias’ı başkent edinmesi
915 Endülüs’te umumi kıtlığın baş göstermesi
918 İsyancı İbn Hafsûn’un vefatı
919 Endülüs’te veba salgını
920 Kuzey İspanya’daki Osma, Şente İştebîn de Gûrmâc (San Esteban de Gormaz), Kelûniye (Clunia) ve Mûyes (Muez) küçük kentlerinin fethedilmesi
923 Taberî’nin ölümü
925 Râzî’nin ölümü
928 Berbeştru kalesinin fethi
Kurtuba’da darphânenin kurulması
929-1031 Abdurrahman’ın kendisini halîfe ilân etmesi ve Endülüs Emevi Hilâfeti Dönemi
930 Karmatîler’in Mekke’yi yağmalaması
930-1217 Kastilya Krallığı
931 Sebte şehrinin alınması
İbn Meserre’nin vefatı
935 İmam Eş’arî’nin ölümü
936 Medînetü’z-Zehrâ’nın inşâsı
938 Semmûre’nin Müslümanlar tarafından geri alınması
939 Müslümanların Şente Menkeş’te (Simancas) yenilmesi
940 İbn Abdirabbih’in vefatı
942 Ebû Ali el-Kâlî’nin Endülüs’e gelmesi
944 Turtûşe’de tersâne inşâsı
İmam Mâtüridî’nin ölümü
945 Bizans elçilerinin Kurtuba’ya gelmesi
Büveyhî Müizzüddin Ahmet’in Bağdad’ı işgal etmesi
946 Endülüs’te veba salgını
950 Fârâbî’nin ölümü
Girit’in Bizanslılar tarafından işgal edilmesi
951 Leon Kralı II.Ramiro’nun ölmesi
953 Benedict Tarikatı üyesi Clunylerin Berşelûne’ye ulaşması
Juan de Gorz’un elçisinin Kurtuba’ya gelişi
954 Fâtımîler’in el-Meriye sâhillerine saldırması
955 Tarihçi Ahmed Râzî’nin vefatı
el-Meriye şehrinin yeniden inşâsı
956 Turtûşe Ulucâmiinin inşâsı
961 Abdurrahman en-Nâsır’ın vefatı ve II.Hakem’in halîfe olması
963 Gazneliler’in kurulması
965-969 Bizanslılar’ın Suriye’yi işgal etmesi
Fâtımîler’in Mısır’ı ele geçirmeleri
966 Normandiyalılar’ın Endülüs’ün Atlas Okyanusu kıyılarına saldırması
970 Yahudi asıllı vezir Hasdây b. Şaprût’un vefatı
Normandiyalılar’ın Şente Yâkub (Santiago) kıyılarına saldırması
972 Bizans elçisinin Kurtuba’ya gelmesi
976 II.Hakem’in vefatı ve II.Hişam’ın halîfe olması
976-1025 Büyük Bizans komutanlarından II.Basileios’un yönetim dönemi
977 Tarihçi İbnü’l-Kûtiyye’nin vefatı
978 Vezir Ca’fer Mushafî’nin azledilmesi
979 Medînetü’z-Zâhire’nin inşâsı
980 Hâcib el-Mansûr İbn Ebî Âmir’in yeni bir ordu tanzim etmesi
981 el-Mansûr’un Leon seferi ve Şente Menkeş’i fethetmesi
985 el-Mansûr’un Katalonya bölgesine seferi ve başkent Berşelûne’yi fethi
988 el-Mansûr’un Kûriye (Coria), Liyûn (Leon) ve Semmûre (Zamora) kentlerini fethi
Tarihçi İbn Hayyân’ın doğumu
989 Şâir İbn Hânî’nin vefatı
Rusya’nın Hıristiyanlığa geçişi
999 Leon Kralı III.Bermudo’nun ölmesi ve V.Alfonso’nun kral olması
994 İbn Hazm’ın doğumu
997 el-Mansûr’un Gâle (Gaule) veya Cıllîkıye bölgesi seferi ve Şente Yâkub kentini fethi
Mağrib’te Zîrî b. Atıyye’nin yenilmesi
1000 (Yaklaşık olarak) Batı Avrupa’nın komşularıyla ilişkilerinin baskın niteliğe bürünmeye başlaması
Avrupalılar’ın günlük tüketim mallarını pazara götürmede su yollarından iyi şekilde yararlanmaları
Kelt, Germen, Slav kabileleri ve Macaristan’ın Hıristiyanlığı benimsemeleri
Avrupa mimarisinde Romanesk anıtsal taş yapı atılımının başlaması
Gazneli Mahmut eliyle Müslümanların Hindistan’ı fethi
Müslümanların Sahra’nın güneyinde önemli ilerlemeler kaydetmeleri
Altay dağlarından Güney Rusya’ya kadar uzanan Bozkırların Türkçe konuşan kabilelerin merkezi haline gelmesi
1000-1300 Avrupa’da kasabaların gelişme göstermesi
1000-1453 Müslümanların Hindistan, Doğu Avrupa ve Orta Asya’da yayılması
1000-1500 Avrupa siyasi evriminin üç evresi
1000-1550 İslam mimarisinin yükseliş ve ihtişam dönemi
1002 el-Mansûr İbn Ebî Âmir’in Kastilya seferi ve sefer esnasında vefatı üzerine Medînetü Sâlim’de defnedilmesi, yerine oğlu Abdülmelik Muzaffer’in hâcib olması
1003 el-Muzaffer’in Katalonya Seferi
1005 el-Muzaffer’in Cıllîkıye Seferi
Mağrib’te Kayrevân Câmii’nde Halîfe Hişam adına hutbe okunması
1006 el-Muzaffer’in Kastilya seferi ve Kelûniye zaferi
el-Muzaffer’in Benbelûne (Pamplona) seferi
1007 (Yaklaşık olarak) Selçuk’un Cend şehrinde ölümü
1008 Abdülmelik’in vefatı ve Abdurrahman Şencûl’ün (Sancho) hâcib olması
II.Hişam’ın tahttan inmesi ve yerine Muhammed Mehdî’nin geçmesi, Süleyman Müstaîn’in halîfelik iddiası
Mehdî’nin vefatı
Medînetü’z-Zâhire’nin yağmalanması
1010 II.Hişam’ın yeniden hilâfete getirilmesi
1011 Belensiye’de Âmirîler hânedânının kurulması
1012 Tarihçi İbnü’l-Fardî’nin vefatı
1016 Ali b. Hammûd’un Kurtuba’ya hâkim olması
Ali’nin vefatı ve yerine Kâsım b. Hammûd’un geçmesi
1017 Endülüs’e karşı Burgonyalılar’ın Haçlı saldırıları başlatmaları
IV.Abdurrahman Murtezâ’nın halîfe ilân edilmesi
Kont Sancho Garcia’nın ölmesi
1018 Çağrı Bey’in Doğu Anadolu seferine çıkması
1020 Yahudi asıllı Endülüslü filozof Solomon İbn Gabirol’ün (Avicebron) doğumu
1023 V.Abdurrahman Müstazhir’in halîfe olması
III.Muhammed Müstekfî’nin halîfe ilân edilmesi
1025 (-ten itibaren) Clunylerin Aragon, Navar ve Leon krallıklarında yayılması
1027 III.Hişam Mu’tezid’in halîfe ilân edilmesi
1028 Leon Kralı V.Alfonso’nun vefatı ve yerine III.Bermudo’nun geçmesi
1031-1090 Endülüs Emevileri idaresinin sona ermesi ve Endülüs’te Mülûkü’t-Tavâif Dönemi
1035 Büyük Sancho’nun ölmesi ve yerine I.Fernando’nun geçmesi
Gazneliler’in Selçuklular’a Horasan’da muhtariyet vermesi
1037 İbn Sina’nın vefatı
Leon Kralı III.Bermudo’nun ölmesi
1037-1157 ve 1217-1502 Birleşik Leon-Kastilya Krallığı
1038 Gırnata’da Habbûs b. Zîrî’nin vefatı ve yerine oğlu Bâdîs’in geçmesi
1038 Selçuklular’ın Gazneliler’i Telhâb’ta yenerek bağımsızlıklarını kazanmaları
1040 Selçuklular’ın Gazneliler’e karşı kazandıkları Dandanakan Zaferi
1041 İşbiliye’de Kadı Muhammed b. Abbâd’ın vefatı ve yerine oğlu Mu’tezid’in geçmesi
1043 Kurtuba’da Ebu’l-Hazm b. Cehver’in vefatı ve yerine Ebu’l-Velîd b. Cehver’in geçmesi
1045 Batalyevs Emîri İbnü’l-Eftas’ın vefatı ve yerine Muzaffer’in geçmesi
Sid Campeador’un doğumu
1048 Bîrûnî’nin vefatı
1049-1054 Papa IX.Leo, Avrupa liderlerini Endülüs üzerine yönlendiriyor
1053 I.Fernando’nun Tuleytula’ya karşı saldırıya geçmesi
1054 Murâbıtlar’ın kurucularından Lemtûne lideri Yahya b. Ömer’in ilk askerî başarısı: Sicilmâse’yi fethi
Papa ile Konstantinopolis Patriğinin birbirlerini aforoz etmeleriyle Katolik-Ortodoks bölünmesinin ortaya çıkması
1053 I.Fernando’nun Tuleytula’ya karşı saldırıya geçmesi
1056 Gırnatalı Vezir Yahudi İbnü’n-Nağzele’nin vefatı
1057 Bâdîs’in Hammûdîler’in Mâleka’sını ele geçirmesi
I.Fernando’nun Batalyevs’e saldırması
1058 Runde’nin İşbiliye Emîrliğine katılması
Yahudi asıllı Endülüslü filozof İbn Gabirol’ün (Avicebron) ölümü
1059 Avrupa’nın siyasi evriminde imparatorun piskoposlarca desteklenmesi devrinin sona ermesi ve Papalığın piskoposları atama hakkını kendi eline almasıyla imparator-papa kavgaları döneminin başlaması
1060-1091 Norman Prensliği tarafından işgal edilen Sicilya’da İslam hâkimiyetinin sona ermesi
1061 Lemtûne lideri Ebû Bekir b. Ömer’in yönetimi Yusuf b. Taşfîn’e vekâleten devretmesi
1061-1073 Hıristiyan dünyanın Papa II.Alexander sayesinde Müslümanların bütün Akdeniz havzasından temizlenmesi yani Akdeniz Reconquistası idealiyle tanışması
1062 Merâkeş şehrinin inşâsı
1063 I.Fernando’nun Kûriye şehrini işgal etmesi
1064 Normandiyalı Fransızlar’ın Berbeştru şehrini işgal etmeleri: Müslümanlara karşı ilk Haçlı Seferi
İbn Hazm’ın vefatı
1065 Berbeştru şehrinin İbn Hûd tarafından geri alınması
Kastilya-Leon Kralı I.Fernando’nun ölmesi ve devletin oğulları arasında taksim edilmesi
1068 Mu’tezid’in vefatı ve yerine Mu’temid’in geçmesi
Abbâdîler’in Kurtuba’ya hâkim olması
1070 Tarihçi Sâid Tuleytulî’nin vefatı
1071 Malazgirt Zaferi ile Selçuklu Türkleri’nin Bizanslılar’dan Anadolu’yu almaları
1072 II.Sancho’nun VI.Alfonso’yu yendikten sonra Semmûre’de öldürülmesi
1073 Kuzey Afrika’da Yusuf b. Taşfîn’in Murâbıtlar’ın başına geçmesi
1075 Tuleytula Emîri Me’mûn b. Zünnûn’un vefatı
Gırnata Emîri Bâdîs b. Habbûs’un vefatı
Süleyman Şâh’ın İznik’i fethedip Türkiye Selçuklu Devletini kurması
1076 Tarihçi İbn Hayyân’ın vefatı
1078 Sıkıliyeli (Sicilya) şâir İbn Hamdîs’in Endülüs’e gelişi
1079-1080 Mekke-Medine’de Abbâsî Halîfesi ve Selçuklu Sultanı adına hutbe okunması
1081 Fakîh Ebu’l-Velîd Bâcî’nin el-Meriye şehrinde vefatı
1082 Müstaîn İbn Hûd’un vefatı
1083 Mecrît’in düşüşü
Dil âlimi A’lem Şentemerî’nin vefatı
1084 Ali b. Yusuf b. Taşfîn’in doğumu
Şâir vezir İbn Ammâr’ın vefatı
1085 VI.Alfonso’nun Tuleytula şehrini işgal etmesi
VI.Alfonso’nun Leyyit (Aledo) kalesini ele geçirmesi
1085-1238 Reconquista’nın ikinci safhası
1086 Yusuf b. Taşfîn’in Endülüs’e geçişi ve Zellâka Zaferi
Yusuf b. Taşfîn’in Abbâsî Halîfesi Muktedî-Biemrillâh’a sembolik itâat arz etmesi
1087 Sultan Melikşâh’ın Bağdat’a girmesi
1088 Yusuf’un Endülüs’e ikinci kez geçerek Leyyit kalesini kuşatması
1089 Navar Kralı Sancho Ramirez’in Menteşûn’u işgali
VI.Alfonso’nun Leyyit kalesini tahliye etmesi
1090 Yusuf’un Endülüs’e üçüncü geçişi, Tuleytula kuşatması
ve Endülüs emîrliklerine son verme hareketini başlatması
1090-1147 Endülüs’te Murâbıtlar Dönemi
1091 Mu’temid b. Abbâd ile destekçisi VI.Alfonso’ya karşı Murâbıtlar’ın Hısnü’l-Müdevver veya Belme (Palma) zaferi
Murâbıtlar’ın İşbiliye’yi ele geçirmeleri
Şâire Lâride bnt. Müstekfî’nin vefatı
1092 Belensiye’nin Sid’ten geri alınması
Sultan Melikşâh’ın ölümü
1093 Fakîh İbn Sehl’in vefatı
1094 Sid’in Belensiye’yi ikinci kez işgali
Üşbûne bölgesinin Hıristiyanlardan geri alınması
Coğrafya âlimi Ebû Ubeyd Bekrî’nin vefatı
1095 Mu’temid b. Abbâd’ın Ağmat’ta vefatı
İbn Kuzmân’ın doğumu
Clermont Konsili
1096 Navarlılar’ın Veşka’yı işgal etmesi
Anadolu ve Orta Doğu üzerine Avrupalılar’ın Haçlı Seferlerinin başlaması
1097 İspanyollar’ın desteklediği Sid’e karşı yapılan savaşın kaybedilmesi
VI.Alfonso’ya karşı Künneşre zaferi ve Sid’in oğlu Don Diego’nun savaş sırasında öldürülmesi
Birinci Haçlı Seferi ordularının İznik’i işgal etmesi
1098 Urfa Haçlı Kontluğu’nun kurulması
Antakya’nın Haçlılar tarafından işgal edilmesi ve Antakya Prinkepsliği’nin kurulması
Fâtımîler’in Kudüs’ü ele geçirmesi
1099 Sid’in Belensiye’de ölmesi
Haçlılar’ın Kudüs’ü işgali ve burada Kudüs Haçlı Krallığı’nı kurması
1100 1100 Yılı Haçlı Seferleri ile Avrupalılar’ın Türkler’e karşı başarısız olmaları
1102 Belensiye’nin Sid’in hanımı tarafından VI.Alfonso’ya verilmesi üzerine Murâbıtlar’ın şehri ele geçirmesi
1104 Sarakusta dışında bütün Endülüs’ün Murâbıtlar’a bağlı bir eyâlet haline getirilmesi
Müslümanların Berşelûne veya Katalonya bölgesine akınları
Aragon tahtına I.Alfonso’nun geçişi
1106 Yusuf b. Taşfîn’in vefatı ve yerine oğlu Ali’nin hükümdar olması
Meşhur Endülüslü bilgin ez-Zehrâvî’nin vefatı
1108 Uklîş Zaferi
Sarakusta Emîri Müstaîn İbn Hûd’un vefatı
1109 Müslümanların Tuleytula kuşatması
Talebîre’nin fethi
1109 Kastilya-Leon Kralı VI.Alfonso’nun ölmesi ve yerine Urraca’nın geçmesi
1109-1143 Portekiz Krallığı’nın resmen bağımsız olması
1111 Kulumriye’nin (Coimbra), Şenterîn (Santarein), Batalyevs (Badajoz), Ubûrtû (Porto), Yâbüre (Evora) ve Üşbûne’nin (Lisbon) fethi
İmam Gazâlî’nin vefatı
1113 Şâir İbnü’l-Lübâne’nin vefatı
1114 Vali Mezdelî’nin Tuleytula kuşatması
1117 Elden çıkmış olan Kulumriye’nin yeniden fethi
1118 Sarakusta’nın Aragonlular tarafından işgal edilmesi
Cezâiru’ş-Şarkiyye’nin (Balear Adaları) fethi
1119 Kudüs’te Şövalye Tarikatlarının kurulması
1120 Ketunde (Cutanda) yenilgisi ve Aragonlular’a karşı Gırnata savaşları
Şövalye Tarikatlarının İspanya’ya yerleşmeleri
1121 Merâkeş’te Mehdî b. Tûmert’in isyanı ve Muvahhidler hareketinin başlangıcı
1125 İbn Zühr’ün vefatı
1126 İbn Rüşd’ün Kurtuba’da doğumu
Şâir İbn Abdûn’un vefatı
Şâir A’mâ Tuleytulî’nin vefatı
Tarihçi Turtûşî’nin İskenderiye’de vefatı
1128 Alfonso Hanriquez’in Portekiz kralı olması
1128-1139 Endülüs Valisi Taşfîn b. Ali’nin Hıristiyanlara karşı seferleri
1129 Kılâ’a (Alcolea) yenilgisi
1130 Mehdî b. Tûmert’in vefatı ve yerine Abdülmü’min b. Ali’nin geçmesi
1134 İfrâğa (Fraga) Zaferi
Tarihçi Feth b. Hâkân’ın Merâkeş’te öldürülmesi
Mûsâ b. Meymûn’un Kurtuba’da doğumu
1137-1516 Aragon-Berşelûne/Katalonya Krallığı
1138 Şâir İbn Haffâce’nin vefatı
1139 İbn Bâce’nin vefatı
Portekiz Krallığının tamamen bağımsız hale gelmesi
Sultan Sencer’in Hârizm’e hâkim olması
1142 Hıristiyan inançlarının akılla desteklenebileceğine inanan düşünür Pierre Abelard’ın ölümü
1143 Ali b. Yusuf’un vefatı ve yerine Taşfîn b. Ali’nin hükümdar olması
1144 İmâdeddin Zengi’nin Urfa’yı fethederek Urfa Haçlı Kontluğu’na son vermesi
1144-1145 Murâbıtlar’ın Endülüs’teki hâkimiyetlerinin iyice zayıflaması üzerine İkinci Mülûkü’t-Tavâif denen dönemin ortaya çıkması
1145 Murâbıtlar’ı sona erdirmek üzere olan Muvahhidler’in Endülüslüler ile ilk temasları
Taşfîn b. Ali’nin Vehrân’da vefatı
1146-1152 Muvahhid Halîfesi Abdülmü’min’in Endülüs’e ordu sevk etmesi ve Endülüs’e hâkim olması
1147 el-Meriye’nin düşüşü
Üşbûne (Lisbon) ve Şenterîn’in (Santarein) düşüşü
Muvahhidler’in Merâkeş’e girmesiyle Afrika ve Endülüs’te Murâbıtlar’ın sonu
Muvahhidler’in İşbiliye’yi ele geçirmesi
Şenterîn ve Üşbûne’nin kaybı
Belensiye’de İbn Merdenîş’in emîr olması
İbn Bessâm’ın vefatı
1147-1238 Endülüs’te Muvahhidler Dönemi
1148 İfrâğa, Lâride, Miknâse ve Turtûşe’nin kaybı
Yahya b. Gâniye’nin vefatı
1150 VII.Alfonso’nun Kurtuba kuşatması
1154 “Sicilya’nın vaftiz edilmiş iki sultanı”ndan biri olan Sicilya Kralı II.Roger’in ölümü
Coğrafya âlimi İdrîsî’nin Nüzhetü’l-müştâk’ın telîfini tamamlaması
1157 el-Meriye’nin Hıristiyanlardan geri alınışı
Murâbıtlar’ın Endülüs’teki son kalıntısı Meymûn b. Yeddir’in Gırnata’yı Muvahhidler’e teslim etmesiyle Endülüs’teki Murâbıt varlığının tamamen sona ermesi
Sultan Sencer’in ölümü
1158 Kastilya tahtına VIII.Alfonso’nun geçişi
1160 İbn Hemüşek’in Karmûne’yi ele geçirmesi
1160-1163 Abdülmü’min’in Endülüs’e geçişi ve İber Yarımadası’nı ele geçirme planı için çalışmalar yapması
1161 Abdülmü’min’in Cebelitârık beldesini inşâ etmesi
İbn Hemüşek’in yenilmesi ve Karmûne’nin geri alınması
1162 İbn Merdenîş ve müttefiklerine karşı Muvahhidler’in Sebîke zaferi sayesinde Gırnata’yı tekrar ele geçirmeleri
Portekizliler’in Şenterîn ve Bâce şehirlerini işgali
Abdülmelik b. Zühr’ün vefatı
1163 Abdülmü’min b. Ali’nin vefatı ve yerine Ebû Yakub Yusuf’un halîfe olması
1165 Batı Endülüs’te Portekizli Giraldo Sempavor’un işgal harekâtı
Muhyiddîn İbnü’l-Arabî’nin Mürsiye şehrinde doğumu
1169 Portekizliler’in Batalyevs’e Saldırması Üzerine Leon Kralının Muvahhidler’e yardım etmesi
1171 İbn Merdenîş’in ölümü
İşbiliye Ulucâmii ve Vâdî’l-Kebîr köprüsünün inşâ edilmesi
Galler ve İrlanda’nın Anglo-Norman şövalyelerince ele geçirilmesi
Selâhaddin Eyyûbî’nin Fâtımî Hilâfeti’ne son vermesi
1172 Vebze (Huete) Savaşı
Portekizliler’in Bâce (Beja) saldırısı
1173 Kastilyalı Kont Jamino’nun yenilmesi
Hıristiyanların İsteğiyle Yapılan Büyük Barış Antlaşması
1174 Nûreddin Mahmud Zengi’nin ölümü
1176 Anadolu Selçukluları’nın Bizanslaılar’ı Miryokefalon’da yenilgiye uğratmaları
1177 Kastilya Saldırıları ve Kûnka’nın (Conca) düşüşü
Şâir Rusâfî’nin Mâleka’da vefatı
1179 Fihrist adlı kitabın müellifi İbn Hayr İşbîlî’nin vefatı
1179-1182 Portekizliler ile Porto ve İşbiliye bölgesinde yapılan kara-deniz savaşları
1182 Kastilyalılar ile Yapılan Şentefîle (Santafila) ve Talebîre (Talavera) savaşları
1183 İbn Beşküvâl’in vefatı
1184 Portekizliler ile yapılan Şenterîn savaşı
Halîfe Yusuf’un vefatı ve yerine oğlu Yakub’un geçmesi
1185 İbn Tufeyl’in Merâkeş’te vefatı
1186 Gazneliler’in sona ermesi
1187 Selâhaddin Eyyûbî’nin Hıttîn’de Haçlılar’ı yenilgiye uğratması ve Kudüs’ü fethederek buradaki Kudüs haçlı Krallığı’na sona erdirmesi
1189 Şilb şehrinin Haçlılar ile birleşen Portekizliler tarafından işgali
1190 Eyyûbîler’in Sultanı Selahaddin Eyyûbî’nin Haçlılara karşı Muvahhidler’den yardım istemesi
1191 Muvahhidlerin Şilb’i geri alması
Akkâ’nın Haçlılar tarafından işgal edilmesi
1195 Hıristiyanlar’a karşı Erek (Alarcos) zaferi
1196 Halifenin Birinci Kastilya Seferi ve Tuleytula Kuşatması
1197 Halifenin İkinci Kastilya Seferi ve Tuleytula Kuşatması
1198 Müttefik Kastilya-Aragon Güçlerinin Muvahhidler ve Leonlular’a Karşı Saldırıya Geçmesi
1199 Halîfe Yakub el-Mansûr’un vefatı ve yerine Muhammed en-Nâsır’ın geçmesi
Tarihçi ve şâir İbnü’l-Ebbâr’ın doğumu
İbn Rüşd’ün Merâkeş’te vefatı
1200 Yeni Konfüçyüsçülüğün büyük filozofu Çu Hsi’nin ölümü
1203 Hıristiyanların Müttefiki İbn Gâniye’den Cezâiru’ş-Şarkıyye’nin Geri Alınması
1204 Mûsâ b. Meymûn’un vefatı
Dördüncü Haçlı Seferinde Konstantinopolis’in Haçlılar tarafından işgal edilerek Doğu Latin İmparatorluğunun kurulması
1206-1227 Cengiz Han’ın yönetim dönemi
1207 Edebiyatçı İbnü’ş-Şeyh Belevî’nin vefatı
1211 Şelbatarra (Salvatierra) savaşı
Doğu-Karahanlı Devletinin yıkılması
1212 İkâb (Las Navas de Tolosa) yenilgisi
Batı-Karahanlı Devletinin yıkılması
1213 Halîfe en-Nâsır’ın vefatı ve yerine Yusuf Müstansır’ın geçmesi
1214 el-Muğrib fî hulî’l-Mağrib kitabının müellifi İbn Saîd Mağribî’nin doğumu
Kastilya Kralı VIII.Alfonso’nun emriyle Palencia Üniversitesinin kurulması
VIII.Alfonso’nun ölümü
1215 Kastilya ile barış antlaşması yapılması
Kastilya Kralı IX.Alfonso’nun emriyle Salamanca (Şelemenka) Üniversitesinin kurulması
1217 Haçlılar ile İşbirliği yapan Portekizliler’in saldırıları ve Sağru’l-Kasr’ın (Alcacer de Sal) düşüşü
Doğu Endülüs’te İbn Hûd ayaklanması
Seyyâh İbn Cübeyr’in İskenderiye’de vefatı
Kastilya tahtına III.Fernando’nun geçişi
1222 Edebiyatçı Şüreyşî’nin Şüreyş’te vefatı
1222-1228 Muvahhid tahtının el değiştirmesi ve önce Abdülvâhid b. Yusuf, sonra Abdullah Âdil’in yönetime geçmesi
1223 (Başları) Moğollar’ın Türkistan’dan Güney Rusya’ya dek uzanan ülkeleri istilâ etmeleri
1224 Taleyâta (Tallante) ve Afs (Aspe) yenilgileri
1224-1226 İsyancı Beyyâsî’ye yardım eden Kastilyalılar’ın saldırı ve işgalleri
1227 Endülüs’te kıtlığın baş göstermesi
Reconquista için uygun ortamın oluşması
1228 Muvahhid tahtına İdris Me’mûn’un geçmesi
1229 Muvahhidler’in Afrika’da çözülüşünün Endülüs’te yansımaları: isyanlar İbn Hûd’un Endülüs’e hâkim olması ve Muvahhidler’in Endülüs hâkmiyetinin sona ermesi
1229 el-Cezâirü’ş-Şarkıyye’nin (Balear Adaları) kaybı
1231 Mâride ve Batalyevs şehirlerinin kaybı
Moğollar’ın Anadolu’ya girerek Sivas’a kadar ilerlemeleri
1232 İdrîs Me’mûn’un vefatı ve Muvahhid tahtına Abdülvâhid Reşîd’in geçmesi
İbnü’l-Ahmer’in emîr olarak ortaya çıkması
1235 İbn Dahye el-Kelbî’nin vefatı
1236 Kastilya Kralı III.Fernando’nun Kurtuba şehrini işgal etmesi
Enîşe yenilgisi ve Enîşe beldesinin kaybı
1238 Aragon Kralı I.Jaume elinde Belensiye şehrinin kaybı
İbn Hûd’un vefatı
İbnü’l-Ahmer’in Gırnata’ya hâkim olmasıyla Endülüs topraklarının Gırnata Emirliği altında toplanması ve Reconquista’nın üçüncü-son safhası (1238-1492)
1239 İbnü’l-Ahmer’in Muvahhid Halîfesi Reşîd’e biat arz etmesi
1240 Muhyiddîn İbnü’l-Arabî’nin Dımaşk’ta vefatı
1242 Halîfe Reşîd’in vefat etmesi ve İbnü’l-Ahmer’in İfrîkıye’deki Hafsîler’in Emîri Ebû Zekeriya’ya biat arz etmesi
I.Jaume’nin Mürsiye (Murcia) şehrini işgal etmesi
Moğol Hanı Büyük Ögedey’in ölümü
1243 Moğollar’ın Selçuklular’ı Kösedağ’da yenilgiye uğratması
1245 Lyon Konsülü ve Papanın Moğolistan’a elçi gönderme kararı alması
1246 Ceyyân (Jaen) şehrinin kaybı
Şâtıbe (Jativa) şehrinin kaybı
1248 İşbiliye (Sevilla) şehrinin kaybı
Doğu Endülüs’ün tamamının kaybı
İbnü’l-Baytar’ın Dımaşk’ta vefatı
Fransız Kralı IX.Louis’in Kıbrıs’ta Moğol elçilerini kabul etmesi
1250 “Sicilya’nın vaftiz edilmiş iki sultanı”ndan biri olan Sicilya Kralı II.Frederik’in ölümü
1251 Şâir İbn Sehl İşbîlî’nin vefatı
Kelîle ve Dimne kitabının Katalanca’ya tercüme edilmesi
1252 Kastilya Kralı III.Fernando’nun ölümü ve yerine X.Alfonso’nun geçişi
1254 X.Alfonso’nun İşbiliye’de Arapça-Latince dersleri ve tercümeleri yapılması için bir okul kurması
Avrupa’da imparatorluğun çökmesiyle, Latin Hıristiyanlık dünyasının evrensel hükümeti olduğunu ileri süren Papalığın Avrupa yönetiminde tek kalması
1255 Tarihçi Beyyâsî’nin Tunus’ta vefatı
1257 Leble (Niebla) şehrinin kaybı
Moğollar’ın İslam’a girmeleri ve Türkler arasında hızla erimeye başlamaları
1258 Şâir İbn Umeyre’nin vefatı
Abbâsîler’in yıkılışı
1260 Tarihçi ve şâir İbnü’l-Ebbâr’ın Tunus’ta vefatı
Seyfeddin Kutuz’un Aynıcâlût’ta Moğollar’ı yenilgiye uğratması
1262 Kâdis şehrinin kaybı
1268 Sultan Baybars’ın Antakya’yı Haçlılar’dan kurtarması
1269 Sûfî İbn Sebîn’in Mekke’de vefatı
1273 Gırnata Emîri I.Muhammed’in vefatı
Uzun bir fetret döneminden sonra Habsburglar’dan Rudolf’un imparator seçilmesi
Mevlânâ C. Rûmî’nin vefatı
1274 Dilci İbn Mâlik’in vefatı
Akıl ile imanı uzlaştırmaya çalışan Hıristiyan filozofu Aziz Thomas’ın ölümü
1276 Aragon Kralı I.Jaume’nin ölümü
1277 Sultan Baybars’ın Anadolu’ya gelerek Akçaderbent’te Moğollar’ı yenilgiye uğratması
Karamanoğlu Mehmet Bey’in Konya’yı ele geçirmesi
1280 Akıl ile imanı uzlaştırmaya çalışan Hıristiyan din adamı Aziz Büyük Albert’in ölümü
1284 Kastilya Kralı X.Alfonso’nun vefatı
1287 Menûrka adasının kaybı
1292 Tarîf beldesinin kaybı
1294 Platoncu Hıristiyan düşünür Roger Bacon’un ölümü
1300 Osmanlı Beyliği’nin kurulması
Aragon Kralı II.Jaume’nin Lâride’de üniversite kurması
(-den sonra) Germen ve Frank şövalyelerinin Baltık ve Doğu imparatorluklarını kurup ticaret etkinliklerine girişmeleri
Japonlar’ın geniş çaplı denizcilik faaliyetlerine girişmeleri
1300-1450 Avrupa’da önemli bir kentsel gelişme hareketinin yaşanması
1303 Papa VIII.Beniface’in Fransa kralının adamlarınca kaçırılması
1306 İbn İzârî’nin el-Beyân adlı kitabını telif etmesi
1307 Papa V.Clement’in Papalığı Fransa’nın Avignon kentine taşıması ve papaların neredeyse Fransız kralının adamları durumuna düşmeleri
1308 Sılatü’s-sıla müellifi İbnü’z-Zübeyr’in Gırnata’da vefatı
Anadolu Selçuklu Devletinin sona ermesi
1310 Kastiya tahtına XI.Alfonso’nun geçişi
1311-1312 Viyana Konsili’nde Roma, Paris, Bologna, Oxford ve Salamanca Üniversitelerinde Arap, İbranî ve Keldanî kürsüleri açma kararı alınması
1313 İbnü’l-Hatîb’in Levşe’de (Loja) doğumu
1314 Gırnata Emîrliğine I.İsmail’in geçişi
1315 Katalan filozof Raimundo Lulu’nun ölmesi
1319 Elekûn (Alacon) savaşında Müslümanların zafer kazanması
1321 Dante’nin ölümü
1325 Aztekler’in Orta Meksika’ya gelişleri ve burada devlet kurmaları
1332 İbn Haldun’un Tunus’ta doğumu
1333 Gırnata’da I.Yusuf’un idareye geçmesi
1336 IV.Pedro’nun Aragon tahtına geçişi
1337-1453 İngiltere ile Fransa arasında Yüzyıl Savaşları
1340 Müslümanların Tarîf savaşında (Salado) yenilmesi
1342 Merînîler’in Tarîf kuşatması
1344 Kastilya Kralı XI.Alfonso’nun el-Cezîretü’l-Hadrâ’yı işgali
1347-1351 Avrupa’da veba salgını
1349 Gırnata’da Dâru’l-İlm’in kurulması
1350-1550 Süngü ve toplarla silahlanmış topçuların ve piyadelerin, şövalyeleri önce kalelerinden sonra savaş alanlarından sürüp çıkarmaları ile askeri örgütlenmenin karmaşık bir durum alması
İran bölgesinde Moğol hâkimiyetinin sona ermesi ve ülkenin Müslüman beylikler şeklinde dağılması, XIV. yüzyılın ikinci yarısında İslâmiyet’in Orta Asya’daki kesin zaferi, Moğollar’ın Çin’den çıkarılması ve Çin’de Ming Hanedanının (1368-1644) tahta geçmesi olaylarından sonra Katolik misyonerlerin uzun yıllar boyunca Doğu ve İslam dünyasında yürüttükleri misyonerlik faliyetleri ve izlerinin yok olması
1350 Rönesans’ın İtalya’da biçimlenmeye başlaması
1351 Seyyâh İbn Batûta’nın Gırnata’yı ziyareti
1352 Türkler’in Çanakkale Boğazı’nı geçip Gelibolu Yarımadası’nı fethederek Avrupa’ya adım atmaları
1354 I.Yusuf’un Gırnata’da öldürülmesi
1361 Edirne’nin fethi
1364 Sırp Sındığı Zaferi
1365 V.Muhammed’in Gırnata Hastanesini inşâ etmesi
1366 Papalığın Osmanlılar’a karşı Haçlı savaşı ilan etmesi
1369 Şâir Ahmed b. Hâtime’nin vefatı
1374 İbnü’l-Hatîb’in Fas’ta öldürülmesi
1378-1417 Birisi Avignon’da ve diğeri Roma’da iki rakip Papalık dönemi
1385 Sofya’nın fethi
1387 Pedro’nun ölümü
Selânik’in fethi
1389 Kosova Savaşında Sırplar’ı yenen Türkler’in Balkanlar’da askeri üstünlüğü ele geçirmeleri
1391 Osmanlılar’ın Üsküb’ü fethederek Kuzey Arnavutluk’a ilerlemesi
1393 Şâir İbn Zemrek’in Gırnata veziri oluşu
1394-1402 Osmanlılar’ın İstanbul kuşatması
1395 Osmanlılar’ın Macaristan ve Eflak seferi
1396 Haçlılar’a karşı Osmanlılar’ın Niğbolu Zaferi
1402 Timur’un Ankara savaşında Osmanlılar’ı yenilgiye uğratması
1406 İbn Haldun’un Kahire’de vefatı
1410 Kastilya Kralı II.Juan’ın Entakîre’yi (Antequera) işgal etmesi
1414-1417 Konstanz piskoposlar kurultayı sonunda, İmparator Sigismund’un çabasıyla iki ayrı Papalığın sona erdirilmesi
1415 Portekiz Kralı I.Juan’ın Sebte’yi işgal etmesi
1416 Şeyh Bedreddin’in idam edilmesi
1426 Fakîh İbn Âsım’ın Gırnata’da vefatı
1430 Çinliler’in denizlerden çekilmesiyle Japonlar’ın güney batı Pasifik’te deniz üstünlüğünü ele geçirmesi
1439-1463 Bosna’nın Osmanlılar’a tâbi olması-tamamen ilhak edilmesi
1444 Haçlılar’a karşı Osmanlılar’ın Varna Zaferi
1453 Konstantinopolis’in Türkler tarafından fethedilmesi ve Ruslar’ın artık Ortodoks kiliselerinin Hıristiyanlığın son kalesi olduğuna inanmaları
Bizans imparatorlarının Roma imparatoru oldukları iddiasının sona ermesi
Aragon Kralı Fernando ile Kastilya Kraliçesi Isabel’in evlenmesi
1456-1461 Trabzon Pontus Rum Devletinin Osmanlılar’a bağlanması ve fethi
1475 Kırım Hanlığı’nın Osmanlı hâkimiyetine girmesi
1479 Aragon ve Kastilya krallıklarının birleşmesi
Haçlı ruhunun kıta ötesi Müslümanlar üzerine yoğunlaşmasında ikinci dönemin başlaması
1480 Deniz gâzilerinin Osmanlı himayesi altına alınması ve İspanya’da Endülüs Nasrîler ya da Benî Ahmer Devleti üzerindeki İspanyol tazyikini azaltmak amacıyla Türk deniz gâzilerinin İtalya’da Napoli Krallığı, Sicilya ve Malta üzerinde baskılarını artırmaları, Batı Akdeniz kapılarını zorlamaları
Rodos Şövalyelerinin İspanyol himayesi altına alınması
1482-1495 Cem Sultan’ın Rodos’a kaçması-ölümü
1484 Mısır Memlukleri ile Osmanlılar arasında savaş
1485 1480’de Osmanlıların Otranto fethi ardından, İspanya himayesinde bulunan Napoli’ye her zaman yeni Türk taarruzu korkusu içinde yaşayan İspanyolların, 1485 yazında yeni Türk saldırısı olmayacağını anlamaları üzerine, Gırnata’ya karşı kuşatma hareketini şiddetlendirme kararı alması ve bu yüzden gelişebilecek bir Türk saldırısına karşı savunma tedbirlerini artırması
Rûnde’nin (Ronda) kaybı
1486 Levşe’nin (Loja) kaybı
1487 Mâleka (Malaga) ve el-Meriye’nin (Almeria) kaybı
Kemal Reis’in Endülüslülere destek amacıyla çıktığı ilk seferi
1489 Bâse’nin (Basella) kaybı
1491 Mısır Memlukleri ile Osmanlılar arasında savaş
1492 (2 OCAK) ENDÜLÜS’TE İSLAM HÂKİMİYETİNİN SONA ERMESİ VE SON EMÎR EBÛ ABDULLAH’IN ÜLKESİNİ TERK ETMESİ
Kristof Kolomp’un yani Avrupalıların Amerika kıtasını keşfi
1498 Vasco de Gama’nın yani Avrupalıların okyanusu aşması
1499 Navarin Osmanlı deniz zaferi
1501 İspanyollarca Morisko diye adlandırılan Endülüs Müslümanlarına (Müdeccenler) ya Katolikliğe girmeleri ya da İspanya’yı terk etmeleri konusunda baskı uygulanmaya başlanması
1505 Kemal Reis’in Endülüslülere destek amacıyla çıktığı ikinci seferi
1516-1517 Osmanlılar’ın Memlükler’i ilhak etmesi ve Hilâfet Makamı’nın Osmanlılara geçmesi, bu suretle Osmanlıların İslam Dünyası üzerinde nüfuz tesis etmeleri
1519 İspanya Kralı Karlos’un Kutsal Roma-Germen İmparatoru seçilmesi, bu suretle Roma ve Hıristiyan Dünyası üzerinde İspanyol nüfuzunun gerçekleştirilmesi
1520 Yavuz Sultan Selim’in ölümü ve Kanuni Sultan Süleyman’ın tahta geçmesi
1521 Belgrad’ın fethi
1522 Rodos’un fethi
1526 Endülüslüler’in Belensiye’den kovulmaları
1526-1529 Mohaç Zaferi-Budapeşte’nin fethi
1532 Kanuni’nin Alaman Seferi
1533 Barbaros Hayreddin Paşa’nın Osmanlı Kaptan-ı Deryâ’sı olması ve Tunus’u fethi
1536 Osmanlılar’ın Fransızlar’a ticarî imtiyazlar (kapitülasyonlar) vermesi
1538 Kuzey Moldovya’nın Osmanlılar tarafından fethi
Preveze Deniz zaferi ile Türklerin denizlerdeki üstünlüğü ele geçirmeleri
Denizlerde Türk üstünlüğünü kabul etmek zorunda kalan İspanya’nın Cebelitârık Boğazı ve ülke sahillerini Türk saldırılarına karşı koruma gayreti içine girmesi
1541 Macaristan’ın Osmanlılar tarafından fethi
1543 Osmanlı-Frank donanmasının Nis’i (Nice) fethi
1546 Barbaros Hayreddin Paşa’nın vefatı
1552 Hürmüz’de Portekizlilere karşı başarısızlık
1556 V. Karlos’un ölümü ve yerine oğlu II. Filip’in kral olması
1560 Cerbe’yi işgal eden İspanyollar’a karşı Piyâle Paşa komutasındaki Osmanlı ordusunun zafer kazanması ve şehri geri alması
1565 Osmanlılar’ın başarısız Malta kuşatması
1566 Zigetvar kuşatması ve Kanuni’nin ölümü
1568 Endülüslüler’in Şârât dağları civarında ayaklanmaları, son büyük ayaklanma
1570 Kıbrıs’ın Osmanlılar tarafından fethi
1571 Osmanlılar’ın İnebahtı deniz savaşında yenilgiye uğraması
1575 Tunus’un İspanyollardan kesin olarak alınması
1579-1580 Osmanlılar tarafından İngilizlere ticarî imtiyazlar verilmesi
1587 Tarihçi İbn Kemal tarafından Türk-İspanyol barışı teşebbüslerinin İngiltere ve Fransa lehine önlenmesi
1588 İspanyol “Yenilmez “Armadası”nın İngiltere sahillerinde İngiliz donamasına yenilmesi ve bu suretle İspanya deniz üstünlüğünün sona ermesi
1598 II. Filip’in ölümü ve yerine oğlu III. Filip’in kral olması
1602 İran Şahı I.Abbâs’ın İspanya-Portekiz Kralı Filip ve alman İmparatoru Rudolf ile Osmanlılar’a karşı ittifak yapması
1609 İspanya Kralı III.Filip’in Endülüslüler’in tamamını ülkeden kovma kararı
1645 Osmanlıların Girit’i fethetmeleri üzerine Papa öncülüğünde oluşturulan Müttefik Haçlı Gücüne İspanya’nın da katılması
1664 Kanije Savaşına İspanya’nın katkı sağlaması
1665 Sen Gotar Savaşına İspanya’nın katkı sağlaması
1683 İkinci Viyana Kuşatması
1684 Mora Savaşına İspanya’nın katkı sağlaması
1699 Karlofça Barış Antlaşması
1787 Tarihçi Ahmed Vâsıf Efendi’nin İspanya Sefîri olması ve Türk-İspanyol barış antlaşmasının gerçekleştirilmesi.
Yazan : Lütfi Şeyban